Ελλάδα: Εν μέσω αυξημένων αφίξεων, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγράφουν σημαντικά κενά στην πρόσβαση των αιτούντων άσυλο σε υπηρεσίες υγείας στη Λέσβο

Τον Ιούλιο του 2023, περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι έφτασαν στο νησί της Λέσβου με βάρκα. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που βρίσκονται στο νησί ανταποκρίθηκαν σε εκκλήσεις για επείγουσα ιατρική βοήθεια και παρείχαν φροντίδα σε 1.031 νεοαφιχθέντες, εκ των οποίων το 26% ήταν παιδιά. Δύο άτομα παραπέμφθηκαν στο νοσοκομείο μέσω του ΕΚΑΒ.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουμε επείγουσα  ιατρική βοήθεια και ψυχολογική υποστήριξη - σε άτομα που φτάνουν στο νησί της Λέσβου και της Σάμου με  βάρκες, μετά από ενημέρωση που λαμβάνουμε για ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο και συνεπώς χρειάζονται ιατρική βοήθεια. Λειτουργούμε στο πλαίσιο της ελληνικής νομοθεσίας και ως εκ τούτου συντονιζόμαστε με τις κρατικές αρχές όταν μεταβαίνουμε σε ένα σημείο άφιξης.

Λαμβάνουμε ειδοποιήσεις από επιβεβαιωμένες πηγές (νομικές ή άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες) μόλις κάποια ομάδα ανθρώπων φτάσει στο  νησί και έχει ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια. Η φροντίδα που παρέχουμε περιλαμβάνει ιατρικές και ψυχολογικές πρώτες βοήθειες, συμπεριλαμβανομένης της παραπομπής σε νοσοκομείο με ασθενοφόρο, καθώς και της διανομής τροφίμων, νερού και στεγνών ρούχων.

Από τον Ιούνιο του 2022, οι ομάδες μας στη Λέσβο έχουν προσφέρει ιατρική βοήθεια σε 5.957 ανθρώπους που αναζητούσαν ασφάλεια. Στη Σάμο οι ομάδες μας προσφέρουν επείγουσα ιατρική βοήθεια από τον Αύγουστο του 2021 και μέχρι σήμερα έχουν υποστηρίξει 3.640 ανθρώπους, ενώ από τις αρχές Αυγούστου παρατηρούμε μια απότομη αύξηση,  με τις αφίξεις να έχουν ξεπεράσει τα 1.000 άτομα.

Λόγω του μεγάλου αριθμού αφίξεων στο νησί της Λέσβου, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο σημερινός πληθυσμός στο Κλειστό Κέντρο Ελεγχόμενης Πρόσβασης στο Μαυροβούνι έχει φθάσει σχεδόν τα 3.000 άτομα, υπερβαίνοντας τη δυναμικότητα του καταυλισμού. Εκτός από τις συνθήκες συνωστισμού, ο σημερινός πληθυσμός του καταυλισμού αντιμετωπίζει δυσκολίες στις διαδικασίες εγγραφής και σχεδόν 1.000 άτομα δεν έχουν καταφέρει ακόμη να εγγραφούν.

Οι καθυστερήσεις στη διαδικασία εγγραφής εμποδίζουν την έγκαιρη πρόσβαση των ανθρώπων σε ιατρικές υπηρεσίες και αναγκάζουν τους ασθενείς να αναζητούν υποστήριξη εκτός της κάλυψης του κράτους. Για παράδειγμα, ένας ασθενής με χρόνιο καρδιακό πρόβλημα και ιστορικό καρδιακής προσβολής, ο οποίος έχασε τα φάρμακά του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, δεν είχε εγγραφεί στον καταυλισμό για περίπου 4 εβδομάδες και δεν είχε πρόσβαση στην απαραίτητη υποστήριξη, όπως διαπιστώθηκε από τις ιατρικές ομάδες μας. Επιπλέον, οι επείγουσες εκκλήσεις από τους γιατρούς μας, εκ μέρους του ασθενούς, δεν έλαβαν τη δέουσα προσοχή.

 «Οι ιατρικές μας ομάδες έχουν παρατηρήσει μια ραγδαία αύξηση των επισκέψεων στην κλινική μας το 2023, με σταθερή αύξηση τους μήνες μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου του 2023» λέει η Nihal Osman, συντονίστρια του προγράμματος μας στη Λέσβο. «Οι ασθενείς έρχονται στην κλινική μας για να λάβουν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, φροντίδα για χρόνια προβλήματα και λοιμώδη νοσήματα. Περιστατικά όπως ηπατίτιδας και HIV, δεν παρακολουθούνται σωστά και δεν παραπέμπονται σε σχετικές υπηρεσίες ώστε να έχουν πρόσβαση σε θεραπεία. Το 35% των παραπομπών αφορά κυρίως στα αιτήματα του Γενικού Ιατρού και της Ειδικής Φροντίδας που ανακατευθύνονται σε ιατρικούς φορείς εντός του καταυλισμού αντιμετωπίζουν παρόλα αυτά σημαντικούς περιορισμούς και εμπόδια στην αποτελεσματική παραπομπή και πρόσβαση στην περίθαλψη», τονίζει. «Αυτά τα κενά διογκώνονται λόγω των αυξημένων αφίξεων στη Λέσβο και των ανθρώπων που υποστηρίζονται από εμάς, κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων για παροχή επείγουσας ιατρικής βοήθειας. Περίπου 1.031 άτομα δέχθηκαν φροντίδα μόνο τον Ιούλιο». 

Εν μέσω ενός δυσλειτουργικού συστήματος υποδοχής και της απουσίας βασικής υγειονομικής περίθαλψης για τους αιτούντες άσυλο στο νησί της Λέσβου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφάσισαν να καλύψουν προσωρινά τις ανάγκες των ασθενών κλιμακώνοντας τις παρεχόμενες ιατρικές υπηρεσίες στην κλινική τους, προσθέτοντας υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας,  για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Το προσωρινό πρόγραμμα προβλέπει ότι οι αρμόδιοι φορείς παροχής υπηρεσιών στο Κλειστό Κέντρο Ελεγχόμενης Πρόσβασης θα διασφαλίσουν την ομαλή και εκτεταμένη κάλυψη των αναγκών όπως προβλέπει και ο σκοπός λειτουργίας τους.