Οι ευρωπαϊκές πολιτικές καταδικάζουν ανθρώπους να φυλακιστούν στη Λιβύη ή να πεθάνουν στη θάλασσα

Τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να δώσουν τέλος στις πολιτικές που εγκλωβίζουν εξαιρετικά ευάλωτους ανθρώπους στη Λιβύη ή τους αφήνουν να πεθάνουν στη θάλασσα, αναφέρουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/MSF), ενώ την Πέμπτη 28 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η προηγούμενη εβδομάδα ήταν η πλέον πολύνεκρη στη Μεσόγειο από τις αρχές του χρόνου, καθώς πνίγηκαν τουλάχιστον 220 άνθρωποι.

Οι τραγωδίες αυτές μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. Τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν μπλοκάρει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης των μη κυβερνητικών οργανώσεων, ενώ έχουν μεταβιβάσει την ευθύνη για τις διασώσεις στη λιβυκή ακτοφυλακή.

Τα ευρωπαϊκά κράτη χρηματοδοτούν, εκπαιδεύουν και εξοπλίζουν τη λιβυκή ακτοφυλακή ώστε να αναχαιτίζει τις βάρκες που κινδυνεύουν και να τις επιστρέφει στη Λιβύη, όπου οι άνθρωποι κρατούνται σε απάνθρωπες συνθήκες. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, περίπου 2.000 άνθρωποι επιστράφηκαν στη Λιβύη. Φτάνοντας εκεί τέθηκαν σε αυθαίρετη κράτηση, χωρίς να προηγηθεί κάποια νομική διαδικασία.

Τα ίδια ευρωπαϊκά κράτη που λίγους μήνες πριν καταδίκαζαν τα σκλαβοπάζαρα στη Λιβύη για τα οποία υπήρχαν αναφορές στα μέσα ενημέρωσης, σήμερα δείχνουν να μην διστάζουν να κλιμακώσουν τις πολιτικές που αυξάνουν το μαρτύριο των ανθρώπων που είναι εγκλωβισμένοι εκεί, ανθρώπων που το μόνο τους «έγκλημα» είναι ότι διέφυγαν από συγκρούσεις, βία ή φτώχεια.

«Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποποιούνται την ευθύνη της διάσωσης ζωών και καταδικάζουν σκόπιμα ευάλωτους ανθρώπους να εγκλωβιστούν στη Λιβύη ή να πεθάνουν στη θάλασσα» λέει η Κάρλιν Κλάιερ, επικεφαλής επείγουσας παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Αυτό το κάνουν έχοντας πλήρη επίγνωση της ακραίας βίας και κακοποίησης που υφίστανται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στη Λιβύη».

«Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απευθύνουν έκκληση στα ευρωπαϊκά κράτη να δείξουν στοιχειώδη ανθρωπιά και να θυμηθούν ότι μιλάμε για ανθρώπινες ζωές και ανθρώπινο πόνο. Μπορούν να αρχίσουν αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να πραγματοποιούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και να διευκολύνουν την άμεση αποβίβαση των διασωθέντων σε ασφαλείς τοποθεσίες, όχι στη Λιβύη».

Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποποιούνται την ευθύνη της διάσωσης ζωών και καταδικάζουν σκόπιμα ευάλωτους ανθρώπους να εγκλωβιστούν στη Λιβύη ή να πεθάνουν στη θάλασσα

Οι εγκλωβισμένοι σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη είναι σε μεγάλο βαθμό χωρίς καμία βοήθεια, καθώς η πρόσβαση των διεθνών ανθρωπιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, καθώς και των Ηνωμένων Εθνών, είναι πολύ περιορισμένη, γεγονός που επηρεάζει τη δυνατότητά τους να παρακολουθούν περιστατικά και να παρέχουν προστασία. Ωστόσο, τον περασμένο μήνα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μπόρεσαν να επισκεφθούν τέσσερα κέντρα κράτησης και πραγματοποίησαν πάνω από 3.000 ιατρικές συνεδρίες. Οι ιατρικές ομάδες διαπίστωσαν ότι τα κύρια προβλήματα υγείας συνδέονται με τις κακές συνθήκες (υπερσυγκέντρωση, ανεπαρκής παροχή νερού και έλλειψη αποχέτευσης).

Εν τω μεταξύ, παρά την επιτακτική ανάγκη για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, η ενορχηστρωμένη εκστρατεία κατά των επιχειρήσεων που γίνονται από μη κυβερνητικές οργανώσεις έχει κορυφωθεί. Όλο και πιο συχνά τα ανεξάρτητα σκάφη έρευνας και διάσωσης αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πραγματοποίηση διασώσεων στα διεθνή ύδατα και δεν τους επιτρέπεται η είσοδος στα λιμάνια της περιοχής. Αυτό το Σαββατοκύριακο, το Aquarius ήταν ένα από τα μόλις τρία σκάφη έρευνας και διάσωσης στην κεντρική Μεσόγειο.

«Η διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα δεν είναι έγκλημα» συνεχίζει η Κλάιερ. «Ωστόσο, το μήνυμα των ευρωπαϊκών κρατών είναι σαφές: η ανθρωπιστική βοήθεια δεν είναι ευπρόσδεκτη. Η μετατροπή των ΜΚΟ σε αποδιοπομπαίο τράγο γίνεται για να στραφεί η προσοχή της κοινής γνώμης μακριά από τα πραγματικά ζητήματα: την απουσία αλληλεγγύης ή οράματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το δυσλειτουργικό σύστημα ασύλου. Οι ενέργειες αυτές μάς εμποδίζουν να κάνουμε το έργο που θα έπρεπε να κάνουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αυξάνουν το μαρτύριο των μεταναστών και των προσφύγων. Τα ευρωπαϊκά κράτη θα είναι υπεύθυνα για τους θανάτους που θα προκαλέσουν οι ενέργειες αυτές».

Ενημερωτικές σημειώσεις

Στις 9 και 10 Ιουνίου, δεν επιτράπηκε στο σκάφος έρευνας και διάσωσης Aquarius, με το οποίο επιχειρεί η οργάνωση SOS Méditerranée σε συνεργασία με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, να αποβιβάσει τους διασωθέντες στο πλησιέστερο ασφαλές λιμάνι στην Ιταλία. https://msf.gr/magazine/aquarius-ypohreotiki-poreia-pros-tin-ispania

Την εβδομάδα 19-26 Ιουνίου, καθώς μετανάστες και πρόσφυγες πνίγονταν ή επιστρέφονταν στη Λιβύη, άλλοι 339 διασωθέντες στο σκάφος διάσωσης Lifeline και το εμπορικό πλοίο κοντέινερ Maersk υποχρεώθηκαν να παραμείνουν στη θάλασσα για μέρες, καθώς δεν επιτράπηκε η αποβίβασή τους στα λιμάνια της περιοχής.

Στις 26 Ιουνίου, σε άλλη μια δυσάρεστη εξέλιξη, οι αρχές της Μάλτας δεν επέτρεψαν την είσοδο για ελλιμενισμό ρουτίνας τόσο του Aquarius όσο και του σκάφους διάσωσης Open Arms της οργάνωσης Proactiva Open Arms. Αυτή τη στιγμή, το Aquarius κατευθύνεται στο λιμάνι της Μασσαλίας στη Γαλλία, έχοντας υποχρεωθεί για άλλη μια φορά να παραμείνει μακριά από τη διεθνή ζώνη έρευνας και διάσωσης, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές.